İnceleme: Dancing in the Dark

Düşük dereceli spoiler alarmı.

Son derece katı kuralları olan Haredi Yahudi toplumunun saygın üyelerinden Cohenların 12 yaşındaki kızı Yehudit (kısaca Ditty) ilk kez izlediği günden itibaren bale öğrenmek istiyor ve bunun için her şeyi göze alıyor. Bu gözü karalığı ve azmi sayesinde ailesinin yasakladığı seküler dünyaya gizlice adım atıyor ve hayata bakış açısı değişiyor.

Televizyon, sinema, internet gibi dünyanın artık vazgeçilmez unsurlarına haredi toplumunda yer yok. Sadece kendi yerel gazetelerini ve dini kuralları öğreten kitapları okuyor, ibadet ediyor ve kosher yiyecekler yiyorlar. 17 yaşına gelen her genç, artık "görücü usulü" evlilik için hazır sayılıyor ve evlendiklerinde, kadınların art arda çocuk dünyaya getirmesi (dünyaya "seçilmiş" bir insan, Judaism'e inanan biri daha getirmek olarak algılandığı için) en büyük gurur kaynakları oluyor. Bilinçli olarak modern dünyadan son derece kopuk, kendi içine kapanmış bu toplum, diğer dinlere mensup insanları "goyim" olarak adlandırıyor ve onlarla herhangi türden bir ilişkiye girmekten kaçınıyor. Komşusu dahi olsa onlar için değeri değişmiyor. (Kelime anlamı "Yahudi olmayan" olsa da kullanılma amacı daha çok argomuzdaki "gavur" sözcüğüyle uyuşuyor. İnternette bu kelimeyi araştırırsanız, karşınıza pek hoş şeyler çıkmayacaktır.)

Bu kültürün içinde, genç bir kızın bale yapmak istemesi öncelikle şaşırılacak bir şey. İşte Ditty'nin hayatına balenin nasıl girdiği, baleye nasıl gizlice başladığı ve seneler boyunca ailesine yalan söyleyerek balerin olma yolunda nasıl ilerlediğini heyecanla okuyoruz. Baleyi öyle çok seviyor, balerin olmayı öyle çok istiyor ki onun için üzülmemek ve tüm yasaklardan arınarak hayaline kavuşmasını arzulamamak elde değil. Yazar, bu hissi okuyucuya layıkıyla yansıtabilmiş. Çünkü önsözde okuduğumuz  üzere, kendisi de bir dönem bale öğrenmek istemiş ve haftada iki kere derslere katılmış ancak ciddi anlamda baleyi düşünmesine asla izin verilmemiş. Ailesi haredi değil, modern orthodox'muş ama belli ki yazar "engellemenin" ne olduğunu öğrenmiş.

Ditty'nin yaşadıkları, asi kuzeni Linda ve kendisi gibi haredi olan arkadaşı Sara ile seküler dünyada çıktığı ufak maceralar, bir çırpıda kendini okutan türden. Artık bale sayesinde dünyaya bakış açısı değişen ve kendi toplumunda evlilik çağına gelen Ditty'nin savaşı gençleri sorgulamaya yönlendirecek, belki de bazı konularda göz açacak.

Robyn Bavati, Dancing in the Dark ile okurlara hızla okunan ama hızla tüketilmeyen, akılda kalacak bir roman sunmayı başarmış gibi görünüyor.

Puan: 4